Μια πολυεθνική διεπιστημονική ερευνητική ομάδα, με έντονη ελληνική παρουσία και καθοδήγηση, δημιούργησε ένα ρομπότ-ξεναγό επόμενης γενιάς, το οποίο παρουσιάζει σημαντικά πλεονεκτήματα σε σχέση με τους «προγόνους» του: Είναι ανθρωπόμορφο, κινείται αυτόνομα, κατανοεί τα ερωτήματα που του απευθύνει ο χρήστης σε φυσική γλώσσα και του απαντά με τον ίδιο τρόπο, αντλώντας απαντήσεις από την τράπεζα δεδομένων του και αυτοσχεδιάζοντας στη δομή της απάντησης...
Ήταν, λέει ο μύθος, κάποτε στην Κρήτη ένα ακούραστος ανθρωπόμορφος μηχανικός πολεμιστής, με γιγάντιο σώμα από χαλκό, που διέσχιζε όλο το νησί από άκρη σ' άκρη και το προστάτευε από κάθε επιβουλή, φυλάγοντας με άγρυπνο μάτι τις ατέλειωτες ακτές του...
Τάλως ήταν το όνομά του και δημιουργός του ο ίδιος ο θεός Ήφαιστος, που τον είχε δωρίσει στο Μίνωα...
Αλήθεια ή ψέμματα, η ιστορία του Τάλω (που αποκτά πολύ περισσότερο ενδιαφέρον, όταν διαβάσουμε για τη μάχη που έδωσε με τους Αργοναύτες και την ήττα του από αυτούς) είναι όχι μόνο γοητευτική, αλλά και σημαδιακή.
Γιατί, αν αποδεχθούμε ότι ο Τάλως ήταν όντως μια πρώιμη μορφή ρομπότ της μινωικής εποχής, τότε αποκτά ιδιαίτερη σημασία το γεγονός ότι και σήμερα, κάποιες χιλιάδες χρόνια μετά, η Κρήτη - και συγκεκριμένα, το Ίδρυμα Τεχνολογίας & Έρευνας που εδρεύει στο Ηράκλειο - βρίσκεται στην πρωτοπορία της ρομποτικής τεχνολογίας, με καλό «όνομα» διεθνώς και έρευνα πραγματικά πολύ υψηλού επιπέδου.
Χαρακτηριστικό δείγμα το ρομπότ Indigo (Interaction with Personality and Dialogue Enabled Robots), «παιδί» του ομώνυμου ευρωπαϊκού ερευνητικού προγράμματος, ενταγμένου στο 6ο Πρόγραμμα Πλαίσιο (συγκεκριμένα, στο πρόγραμμα Τεχνολογίες της Κοινωνίας της Πληροφορίας), με στόχο την ανάπτυξη ρομποτικών μηχανισμών οι οποίοι αλληλεπιδρούν όσο ποτέ άλλοτε με τον άνθρωπο-χρήστη τους!
Έτσι, το Indigo «βλέπει» το συνομιλητή του, δέχεται τις ερωτήσεις του ή τις φωνητικές εντολές του, απαντάει κανονικά (αν δεν ξέρει ακριβώς την απάντηση, δίνει την πλησιέστερη δυνατή), μ' άλλα λόγια ανοίγει κανονικό διάλογο μαζί του και εμφανίζει σχεδόν «ανθρώπινη» συμπεριφορά - για παράδειγμα, εντοπίζει από πού έρχεται η φωνή που «ακούει» και αντιδρά ανάλογα: Στρίβει το κεφάλι του αριστερά ή δεξιά και το κινεί προς τα επάνω ή κάτω, ανάλογα με το αν έχει απέναντί του έναν ενήλικα ή ένα παιδί.
Στην τελευταία περίπτωση, εκτός από τη στάση του κεφαλιού του, μεταβάλλει και το περιεχόμενο των πληροφοριών που δίνει, προς το απλούστερο, ώστε να μπορούν να τις καταλάβουν ακόμα και μικρότερα σε ηλικία άτομα.
Όπως μας εξήγησαν ο συντονιστής του έργου, καθηγητής Επιστήμης Υπολογιστών στο Πανεπιστήμιο Κρήτης Πάνος Τραχανιάς, και οι συνεργάτες του, η λειτουργία του ρομπότ στηρίζεται σε μια καινοτόμο προσέγγιση, η οποία συνδυάζει πολλά διαφορετικά πεδία και κυρίως τη δυνατότητα αντίληψης του χώρου και της κίνησης σ' αυτόν, με τη δυνατότητα σύνθεσης φυσικής και όχι προηχογραφημένης γλώσσας.
Σ' ό,τι αφορά στο πρώτο, το Indigo χαρτογραφεί αρχικά την αίθουσα μέσα στην οποία βρίσκεται ώστε να μπορεί, στη συνέχεια, να μετακινηθεί σ' αυτήν, οδηγώντας τον επισκέπτη από το ένα έκθεμα στο άλλο και χαράσσοντας διαφορετική πορεία κάθε φορά, ανάλογα με τις επιθυμίες που εκείνος εκφράζει.
Σ' ό,τι αφορά στο δεύτερο, το Indigo κατανοεί στοιχεία της δικής μας φυσικής γλώσσας και κάποιες βασικές χειρονομίες (χαρακτηριστικές κινήσεις που όλοι μας κάνουμε όταν μιλάμε, είτε θέλοντας να δώσουμε έμφαση σ'αυτά που λέμε, είτε εκφράζοντας μ' αυτόν το περιγραφικό τρόπο εκείνο που θέλουμε να πούμε), τις οποίες επεξεργάζεται (εξ ου και η μικρή καθυστέρηση στην απόκρισή του, που σίγουρα θα παρατηρήσετε στο βίντεο...) πριν δώσει την απάντησή του, που κάθε φορά είναι διαφορετική.
Στο πλαίσιο του πρώτου ρόλου (γιατί, σίγουρα θα υπάρξουν και πολλοί άλλοι, νέες εφαρμογές που ούτε καν φανταζόμαστε σήμερα), ο οποίος του ανατέθηκε, αυτόν του ξεναγού στον Ελληνικό Κόσμο του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού, το Indigo αναζητεί πληροφορίες για εκθέματα ή άλλα στοιχεία που έχουν αποθηκευτεί στις τράπεζες δεδομένων του.
Όλα αυτά τα συνδυάζει μεταξύ τους, προκειμένου να δομήσει και να εκφέρει μια λογική και κατανοητή απάντηση, αυτοσχεδιάζοντας όχι μόνο σε μια γλώσσα, αλλά σε δύο: Ελληνικά και αγγλικά.
Για την ολοκληρωμένη λειτουργία του Indigo συνεργάζονται πολλοί κόσμοι, πολλές και διαφορετικές τεχνολογίες: Ρομποτική, ανάλυση και δημιουργία φυσικής γλώσσας, ανάγνωση και σύνθεση φωνής, αναγνώριση ερωτήσεων, φυσική κίνηση στο χώρο, αναγνώριση χειρονομιών, δημιουργία προσωπικοτήτων και ρεαλιστική προσομοίωση προσώπου.
Όλα αυτά τα καταφέρνει με τη βοήθεια δύο υπολογιστών, που κρύβει στο σώμα του, από τους οποίους ο πρώτος «τρέχει» σε Ubuntu Linux και ο δεύτερος σε Windows ΧΡ, ενώ η αυτονομία του, που εξασφαλίζεται από μια μπαταρία αυτοκινήτου, φτάνει ως και τις 8 ώρες συνεχούς λειτουργίας.
Αν την εξαντλήσετε, όμως, μπορεί να αρχίσει να ...στραβομουτσουνιάζει, γιατί ένα από τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα αυτού του ρομπότ (σε συνδυασμό με τη φυσική γλώσσα, βέβαια, που παίζει εξίσου σημαντικό ρόλο) είναι η εμφάνιση του προσώπου του, το οποίο μιμείται - παρά την... γκρι «επιδερμίδα» - με μεγάλη επιτυχία τις ανθρώπινες εκφράσεις: Αντιδρά κάνοντας τους σωστούς, ανάλογα με το συναίσθημα που θέλει να εξωτερικεύσει, μορφασμούς, χαμογελάει, θυμώνει, νευριάζει, σοβαρεύει ξαφνικά, για να χαλαρώσει αμέσως μετά και κάπου-κάπου να παρουσιάσει ένα μικρό, νευρικό τικ!
Άλλωστε, ανάμεσα στα demo του ανθρωπόμορφου κεφαλιού (που είναι δημιουργία του Mira Lab και της Νάντια Τόλμαν του πανεπιστημίου της Γενεύης, σε στενή συνεργασία με την αμερικανική εξειδικευμένη εταιρία Hanson Robotics) ιδιαίτερα εντυπωσιακό και δημοφιλέστατο, είναι εκείνο όπου - σαν άλλη «φαλακρή τραγουδίστρια» - λέει με πολύ εκφραστικό τρόπο ένα γαλλικό τραγουδάκι!
Μια τόσο πολύπλοκη κατασκευή δεν θα μπορούσε παρά να είναι προϊόν μιας διεθνούς διεπιστημονικής προσπάθειας. Η πολυπλοκότητα της λειτουργίας του Indigo απαίτησε τη συνεργασία δεκάδων ερευνητών από συνολικά 10 φορείς (πανεπιστήμια, ερευνητικά ιδρύματα και επιχειρήσεις), από πέντε ευρωπαϊκές χώρες και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Για την ιστορία και μόνο, το διαλογικό μέρος επιμελήθηκε το Πανεπιστήμιο του Εδιμβούργου και το Τμήμα Πληροφορικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου της Αθήνας, τη σύνθεση και αναγνώριση φωνής η βελγική Acapela, το χαρακτήρα του ρομπότ το ΕΚΕΦΕ «Δημόκριτος», ενώ το Ιδρυμα Μείζονος Ελληνισμού, όπου και έγιναν οι αλλεπάλληλες δοκιμές, κράτησε το ρόλο του «πιο δύσκολου πελάτη», ορίζοντας ως πεδίο δράσης μια σειρά από οθόνες όπου προβάλλονταν ψηφιακές εικόνες των μνημείων της Αρχαίας Αγοράς της Αθήνας.
Συντονιστής όλης αυτής της διεπιστημονικής προσπάθειας ήταν, όπως προείπαμε, το ΙΤΕ το οποίο αξιοποίησε (και επαύξησε) την ήδη σημαντική τεχνογνωσία που είχε αποκτήσει σ' αυτόν τον τομέα, με τους ρομποτικούς «προγόνους» του Indigo, τον Τάλω και τον Λεύκο.
Το τυπικό κλείσιμο του έργου, του οποίου η διάρκεια ήταν τρία χρόνια και ο προϋπολογισμός 3,25 εκατομ. €, έγινε μόλις τον Φεβρουάριο, φέτος το 2010, κι από τότε το Indigo έχει βρει τη θέση του στο φουαγιέ του «Θεάτρου», στον Ελληνικό Κόσμο της οδού Πειραιώς, εντυπωσιάζοντας όσους επισκέπτες έχουν την τύχη να το δουν εν δράσει...
Όχι, βέβαια! Σ' έναν χώρο, όπως η ρομποτική, όπου οι εξελίξεις είναι τουλάχιστον ραγδαίες, ποτέ δεν μπορείς να επαναπαυθείς στις δάφνες σου, ακόμα κι αν έχεις δημιουργήσει κάτι πραγματικά πρωτοποριακό, που θέλει καιρό για να ωριμάσει και πολύ περισσότερο για να ξεπεραστεί...
Αυτό συμβαίνει και με το Indigo. Καθώς η χρησιμότητα των ρομπότ επιβεβαιώνεται σε κάθε ευκαιρία και η τεχνολογία τους βελτιώνεται συνεχώς, ίσως να μην απέχει πολύ η μέρα που θα τα έχουμε στα σπίτια μας και τις δουλειές μας, επιδέξιους βοηθούς και ακούραστους συνεργάτες, να τους μιλάμε και να μας μιλούν, κάνοντας καλύτερη την καθημερινότητά μας.
Πόσο θα αργήσει αυτό; Την απάντηση δεν τη δίνω εγώ, αλλά ο πλέον αρμόδιος, ο καθηγητής Τραχανιάς: «Πάμε προς το φως που βλέπουμε πια, στην άκρη του τούνελ»...
Πηγή: technologein.pathfinder.gr
0 comments
Δημοσίευση σχολίου
Παρακαλώ, τα σχόλιά σας να μην περιέχουν βωμολοχίες, να μην είναι γραμμένα σε greeklish και με κεφαλαία γράμματα και να μην περιέχουν οποιοδήποτε διαφημιστικό περιεχόμενο. Σε διαφορετική περίπτωση δε θα δημοσιεύονται. Για οποιαδήποτε απορία ανατρέξτε στους όρους χρήσης του ιστολογίου.