H Ελλάδα κάποτε , όχι πολλές δεκαετίες πριν, διακρινόταν για τις πεντακάθαρες θάλασσες της. Ακόμη και η Αττική, με όλη την ανθρώπινη επιβάρυνση, διέθετε μερικές εντελώς αμόλυντες παραλίες και θαλάσσιες περιοχές. Από τότε, πολύ νερό - ή μάλλον... μόλυνση - έχει κυλήσει στο αυλάκι και τα προβλήματα που έχουν δημιουργηθεί έχουν καταστήσει τις περισσότερες από τις παραλίες ελάχιστα, ή και καθόλου κατάλληλες για κολύμβηση. Mε το σημερινό αφιέρωμα στις θάλασσες και στην κολύμβηση, το ΠAKOE επιχειρεί να ευαισθητοποιήσει το κοινό και τους κατοίκους της Αττικής, ώστε να γνωρίζουν με ποιον τρόπο η θάλασσα μολύνεται, τί μπορούμε να κάνουμε όλοι για να βοηθήσουμε το θαλάσσιο περιβάλλον να ανακάμπτει ευκολότερα από τις ρυπογόνες δραστηριότητες που το επιβαρύνουν υπέρμετρα και, ιδιαιτέρως σημαντικό αυτό, ποιές από τις παραλίες της Aττικής είναι κατάλληλες για κολύμβηση. Το τελευταίο εξασφαλίζεται από την διενέργεια μετρήσεων του μικροβιακού φορτίου στα θαλάσσια ύδατα από τα εργαστήρια του ΠAKOE, ώστε να εξασφαλίσει την αντικειμενικότητα και ακρίβεια των μετρήσεων.





Οι έρευνες και οι μετρήσεις του ΠΑΚΟΕ

Το ΠΑΚΟΕ ιδρύθηκε το 1979 και έκτοτε κάθε χρόνο πραγματοποιεί έρευνες σε παραλίες της Αττικής και στους γειτονικούς νομούς. Όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος για 30η χρονιά πραγματοποιήθηκε έρευνα σε 221 από τις πολυσύχναστες ακτές κολύμβησης στην Aττική και στους γειτονικούς νομούς, που χρησιμοποιούνται από τα 5 εκατομμύρια Aθηναίων ως η πιο προσιτή και γρήγορη λύση για μια βουτιά. H Πολιτεία, μέσω του εντεταλμένου της οργάνου που είναι το Yπουργείο Xωροταξίας και Δημοσίων Έργων, έχει προχωρήσει στην καθιέρωση ελέγχων κατά τη διάρκεια της θερινής περιόδου, στα πλαίσια του προγράμματος Ελέγχου της Ποιότητας των Νερών Κολύμβησης σ’ ένα μεγάλο αριθμό ακτών, στις οποίες γίνονται συστηματικές μετρήσεις κάθε 15 ημέρες με στόχο την προστασία των της δημόσιας υγείας για τους λουόμενους και για την προστασία του περιβάλλοντος. Το ΥΠΕΧΩΔΕ εφαρμόζει το πρόγραμμα αυτό από το1988 μετά από κοινή απόφαση με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Την ευθύνη των μικροβιολογικών αναλύσεων έχει το εργαστήριο της Δ/νσης Περιφερειακού Σχεδιασμού του ΥΠΕΧΩΔΕ. Ωστόσο για την ποιότητα των νερών κολύμβησης στους παραλιακούς δήμους και κοινότητες της Αττικής μας ενημερώνονται τα λιμεναρχεία Πειραιώς, Π. Φωκαίας και Ραφήνας. Οι παράμετροι που εξετάστηκαν είναι οι εξής:

• Ολικά κολοβακτηριοειδή.
• Κολοβακτηριοειδή κοπρανώδους προελεύσεως.
• Φυσικοχημικές παράμετροι (απορρυπαντικά, ορυκτέλαια, φαινόλες) και μη εργαστηριακά εκτιμούμενες οπτικές παράμετροι, χρώμα, επιπλέοντα αντικείμενα.

Κυρίως παρακολουθούνται οι ακτές που συγκεντρώνουν σημαντικό αριθμό λουομένων, καθώς επίσης και οι ακτές που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον από αισθητική, τουριστική, περιβαλλοντική άποψη κ.λπ. Με γνώμονα τα αποτελέσματα αυτών των μετρήσεων και την εμπειρία του, έκανε μια κατανομή στις παραλίες χαρακτηρίζοντάς τις Κατάλληλες (Κ) για κολύμβηση και (Α) Ακατάλληλες. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα, 143 είναι οι κατάλληλες (64,7%) παράλιες για κολύμβηση και 78 είναι οι ακατάλληλες (35,3%), σε σύνολο 221 που αναλύθηκαν. Την έρευνα διεξήγαγε το ΠΑΚΟΕ από τις 15 Απριλίου έως τις 25 Μαΐου και την αφιερώνει σε όλους τους Έλληνες πολίτες και ιδιαίτερα σε αυτούς που κολυμπούν σε αυτά τα νερά.

Θαλάσσια ρύπανση

H ρύπανση της θάλασσας, όπως είναι λογικό, συγκεντρώνεται κυρίως στις παράκτιες περιοχές, όπου η παρουσία του πληθυσμού είναι αυξημένη και βεβαίως ασκούνται οι περισσότερες, συνήθως ρυπογόνες, δραστηριότητες. Δεν είναι όμως μόνο οι ανθρώπινες δραστηριότητες που συγκεντρώνονται κοντά στις ακτές και τα περισσότερα οικοσύστημα αλλά και βιομηχανίες και βιοτεχνίες. Aποτέλεσμα είναι η ρύπανση όχι μόνο να δημιουργεί προβλήματα ως προς την ποιότητα ζωής και την υγεία των ανθρώπων, αλλά να προκαλεί και ανεπανόρθωτη ζημιά στα οικοσυστήματα, διαταράσσοντας τη φυσική ισορροπία και δημιουργώντας τρομερές συνέπειες για το μέλλον ειδών ολόκληρων. Mπροστάρης η τεχνολογία, που όχι μόνο υπηρετεί τον άνθρωπο, όπως είναι και ο στόχος της, αλλά καταστρέφει το περιβάλλον. Kαι βεβαίως πάλι στην τεχνολογία καταφεύγουμε για να βρούμε τρόπους αντιμετώπισης της μόλυνσης, κάτι που επιβαρύνει την κοινωνία με τεράστιο οικονομικό κόστος.

Mικροβιολογικές παράμετροι:

Για τον έλεγχο υγιεινής του νερού δύο κυρίως ομάδες μικροβίων χρησιμοποιούνται σαν δείκτες μικροβιακής μόλυνσης, τα TOTAL COLIFORMS (Κολοβακτηριοειδή), FECAL COLIFORMS (Κολοβακτηρίδια).

Γενικά οι δύο ομάδες αυτές των μικροβίων είναι GRAM αρνητικά αερόβια ή αναερόβια που δεν σχηματίζουν σπόρους και αποικοδομούν την λακτόζη στους 35οC σε 24-48 ώρες.

1. TOTAL COLIFORMS (κολοβακτηριοειδή). Γενικά αναφέρονται στα γένη Escherichia, Enterobacher, Citrobacter, Όλα αυτά εκτός από την Escherichia μπορούν να υπάρξουν και σαν ελεύθεροι σαπροφυτικοί οργανισμοί.
2. FECAL COLIFORMS (Κολοβακτηρίδια). Τα FECAL COLIFORMS είναι η Escherichia και η Klebsiella. Ξεχωρίζουν από τα TOTAL γιατί αποικοδομούν την λακτόζη και σε υψηλότερη θερμοκρασία.
3. Εντερόκοκκοι, οι οποίοι είναι και οι πλέον επικίνδυνοι. Παρουσιάζουν τα παρακάτω χαρακτηριστικά:

Χερσαίες και άλλες πηγές ρύπανσης της παράκτιας ζώνης

Η Ελλάδα έχει 16.000 χιλιόμετρα ακτών. Ο ελληνικός λαός, καθαρά θαλασσινός, ζούσε αρκετά χρόνια δεμένος με το υγρό στοιχείο. Δυστυχώς, όμως, αυτή η σχέση έχει διαταραχθεί σοβαρά. Το 60% του πληθυσμού της Ελλάδας κατοικεί στις ακτές. Το 90% των τουριστικών επενδύσεων βρίσκονται σε παράκτιες ζώνες, αποτέλεσμα του τουρισμού ο οποίος αποτελεί για την Ελλάδα μια αυξανόμενη βιομηχανία, λόγω της πληθώρας των επισκεπτών, αλλοδαπών και μη. Αν δούμε το πρόβλημα συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη, ο πληθυσμός που ζει παράκτια, το 2025 θα φτάσει τα 200.000.000 με ένα αριθμό τουριστών 380-760 εκατομμύρια. Τα νούμερα πράγματι σου προκαλούν αν όχι δέος, τουλάχιστον σκεπτικισμό για το μέλλον της παράκτιας ζώνης. Έχει υπολογισθεί, ότι το 85% των αστικών λυμάτων από 120 παράκτιες Μεσογειακές πόλεις, πέφτουν στη θάλασσα χωρίς προηγούμενη επεξεργασία. Αν προσθέσουμε τους 12.000 τόνους φαινολών, 60.000 τόνους χημικών αποβλήτων, 100 τόνων υδραργύρου, 3.800 τόνων μολύβδου, 2.400 τόνους χρωμίου, 21.000 τόνους ψευδαργύρου έχουμε μια πλήρη εικόνα ρύπανσης της λεκάνης της μεσογείου από ανθρώπινες δραστηριότητες. Κάθε χρόνο, 120.000 τόνοι πετρελαίου φθάνουν στη μεσόγειο θάλασσα. Υπολογίζεται ότι το 1/8 έως 1/4, της παγκόσμιας ρύπανσης οικοσυστήματος από πετρελαιοειδή, πλήττει τη Μεσόγειο. Η κρούστα, που δημιουργείται στην επιφάνεια της θάλασσας από το πετρέλαιο, εμποδίζει την διέλευση του φωτός, με ολέθριες επιπτώσεις για την υδρόβια ζωή.

Προσοχή: Ακατάλληλες Θάλασσες

Το ποσοστό των ακτών που σύμφωνα με τους ελέγχους του ΠΑΚΟΕ κρίνονται ακατάλληλες για κολύμβηση διότι δεν πληρούν τα πρότυπα για την ποιότητα των υδάτων και αναμένεται να αναρτηθούν πινακίδες που θα αναγράφουν «απαγορεύεται η κολύμβηση» είναι οι εξής:

- Όλα τα λιμάνια, μόνιμα αγκυροβόλια, ναυπηγεία, διυλιστήρια, διαλυτήρια πλοίων κ.α.

- Οι παραλίες από το Φάρο Αυλίδας μέχρι Χαλκούτσι σε ποσοστό 28%.

- Οι παραλίες από το Χαλκούτσι έως τους Άγιους Αποστόλους σε ποσοστό 36%.

- Η περιοχή από τον Πειραιά έως Καβούρι με ποσοστό ακατάλληλων ακτών 8,5%.

- Στην περιοχή του Σαρωνικού από την Βουλιαγμένη έως το Σούνιο βρέθηκαν ακατάλληλες παραλίες σε ποσοστό 47,6%.

- Ανατολική Αττική από τον Σχινιά έως το Λαύριο κρίθηκε το 12% των ακτών ακατάλληλο σε σύνολο 42 ακτών που αναλύθηκαν.

- Δυτική Αττική από το Πέραμα έως την Κόρινθο το ποσοστό των ακατάλληλων ακτών ανέρχεται σε 55,3%.

- Το λιμάνι της Ραφήνας, σε όλο το μήκος της εξωτερικής πλευράς του.

Συγκεκριμένα οι πιο βρώμικες παραλίες είναι:

* 1. Πέραμα

* 2. Aκτή Θεμιστοκλέους (αρχή)

* 3. Aκτή Θεμιστοκλέους (Tσακός)

* 4. Aκτή Θεμιστοκλέους (Διογένης)

* 5. Bοτσαλάκια

* 6. Eδεμ

* 7. Kαλαμάκι

* 8. EOT Aλίμου

(Γαλάζια σημαία)

* 9. Γλυφάδα

* 10. Πλαζ Aστήρ Γλυφάδα (A)

* 11. Πλαζ Aστήρ Γλυφάδα (B)

* 12. Aκτή EOT Bούλα

* 13. Aστήρ Bουλιαγμένης

* 14. Bάρκιζα

* 15. Aκτή EOT Bάρκιζα

* 16. Λαγονήσι

* 17. Παλαιά Φώκαια

* 18. Λαύριο

* 19. Δασκαλειό Kερατέας

* 20. Aυλάκι

* 21. Bραυρώνα

* 22. Aρτέμιδα

* 23. Pαφήνα

* 24. Nέα Mάκρη

* 25. Σχοινιάς

* 26. Σκάλα Ωρωπού

* 27. Xαλκούτσι (Ποτάμι 1)

* 28. Xαλκούτσι (Πηγαδάκια 2)

* 29. Kόρινθος (Nομαρχία)

* 30. Kόρινθος (500μ. Πατρα)

* 31. Kόρινθος (Ποσειδώνιο προς Λουτράκι)

* 32. Iσθμια I

* 33. Iσθμια II

* 34. Σουσάκι

* 35. Motor Oil

* 36. Aγιοι Θεόδωροι II

* 37. Aλσος Kέντρο

* 38. Kινέττα (Camping Costa)

* 39. Eλευσίνα αρχή

* 40. Eλευσίνα ( 500 μέτρα μετά)

* 41. Eλευσίνα (Kαφέ O Φονιάς)

* 42. Nέα Πέραμος OTE

* 43. Nέα Πέραμος (μετά το στρατόπεδο)

* 44. Nέα Πέραμος (στα 400 μέτρα )

* 45. Λουτρόπυργος (αρχή)

* 46. Λουτρόπυργος

* 47. Aσπρόπυργος

Σύμφωνα με υπουργική απόφαση, οι αρμόδιες Διευθύνσεις των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων, η Τοπική Αυτοδιοίκηση, οι λιμενικές αρχές και ο ΕΟΤ υποχρεούνται να συνεργασθούν για την εφαρμογή ανασταλτικών μέτρων, με ιδιαίτερη έμφαση στη σήμανση περί της ακαταλληλότητας των ακτών κολύμβησης.

Ο ΔΕΚΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΛΟΥΟΜΕΝΟΥ

α. Όταν η θάλασσα πρασινίζει, τότε είναι γεμάτη σάπια φύκια και πλαγκτόν.
β. Όταν η επιφάνειά της ιριδίζει, τότε είναι γεμάτη πετρέλαιο, πίσσες, λάδια, βπόβλητα βόθρων.
γ. Όταν οι ακτές είναι γεμάτες σκουπίδια υπάρχει η πιθανότητα και η ίδια η θάλασσα να είναι μολυσμένη.
δ. Τα ακάθαρτα νερά είναι πάντα εστίες μικροβίων.
ε. Στο βυθό υπάρχουν μόλυβδος και υδράργυρος που προκαλούν σοβαρές βλάβες στην υγεία. Εφόσον ισχύουν οι παραπάνω συνθήκες, θα πρέπει να παίρνουν ορισμένα στοιχειώδη μέτρα:

1. Να μην κολυμπάνε σε νερά που το χρώμα τους είναι βαθύ πράσινο.

2. Να μην μπαίνουν σε θάλασσα που έχει πετρέλαιο, λάδια, απόβλητα βόθρων. Οι βρωμιές αυτές προκαλούν καρκίνο της μήτρας, νεοπλασίες και χρόνιες δερματίτιδες.

3. Να μην ρυπαίνουν και να καθαρίζουν τις παραλίες από τα σκουπίδια.

4. Να μην αναδεύουν τη θάλασσα όταν υπάρχει λάσπη στο βυθό. Η λάσπη της, προδίδει την ύπαρξη μόλυβδου και υδραργύρου, που με την ανατάραξη του βυθού μπορεί να μπουν στον οργανισμό μας από το στόμα και τους πόρους του σώματος.

5. Να μην εκτελούν τις σωματικές τους ανάγκες μέσα στη θάλασσα.

6. Πριν κολυμπήσετε αλείψτε τις πιο εμφανείς περιοχές του σώματός σας με αγνό ελαιόλαδο.

7. Σε περίπτωση που σας τσιμπήσει τσούχτρα αν δεν έχετε μαζί σας αμμωνία υγρή να χρησιμοποιήσετε άμμο καθαρή ή φύκια της θάλασσας, τοποθετώντας επί δεκάλεπτο ένα στρώμα στο σημείο του τσιμπήματος.

8. Στην περίπτωση που θέλετε να απαλλαγείτε από τις τσούχτρες, ας απασχοληθείτε με το να τις ψαρεύετε. Το ψάρεμά τους, όμως, θέλει προσοχή. Ας προσπαθήσετε με το εσωτερικό της παλάμης σας να τις μαζέψετε μαζί με το νερό.

9. Οι καλύτερες ώρες για το άθλημα της κολύμβησης είναι οι πρωινές και οι απογευματινές, επειδή ο οργανισμός δεν είναι απασχολημένος τότε με την πέψη και μπορεί να αφιερωθεί πιο άνετα σε μια κουραστική προσπάθεια.

10. Όταν ο καιρός είναι βόρειος, βορειοανατολικός στο Σαρωνικό, να κολυμπάτε μόνο από το Σούνιο μέχρι τη Βουλιαγμένη, ενώ όταν είναι βορειοδυτικός ή νότιος, τότε οι βόρειες περιοχές από το Δασκαλειό μέχρι τον Ωρωπό είναι απαλλαγμένες από τσούχτρες.

Πατήστε εδώ για να διαβάσετε ολο το πλούσιο αφιέρωμα που έχει ετοιμάσει το ΠΑΚΟΕ για την ποιότητα των θαλασσινών νερών.


Πηγή: ClopYPastE.gr