10 χρόνια μετά την έκδοση του έργου «Άξιον Εστί», ο νομπελίστας ποιητής μας Οδυσσέας Ελύτης θα εμπιστευθεί στον Γ. Π. Σαββίδη κάποιες σημειώσεις που εξηγούν το πώς δημιουργήθηκε...

«Όσο κι αν μπορεί να φανεί παράξενο, την αρχική αφορμή να γράψω το ποίημά μου την έδωσε η διαμονή μου στην Ευρώπη τα χρόνια του '48 με '51. Ήταν τα φοβερά χρόνια οπότε όλα τα δεινά μαζί - πόλεμος, κατοχή, κίνημα, εμφύλιος - δεν είχανε αφήσει πέτρα πάνω στην πέτρα. Θυμάμαι τη μέρα που κατέβαινα να μπω στο αεροπλάνο, ένα τσούρμο παιδιά που παίζανε σε ένα ανοιχτό οικόπεδο. Το αυτοκίνητό μας αναγκάστηκε να σταματήσει για μια στιγμή και βάλθηκα να τα παρατηρώ. Ήτανε κυριολεκτικά μες τα κουρέλια. Χλωμά, βρώμικα, σκελετωμένα με γόνατα παραμορφωμένα, με ρουφηγμένα πρόσωπα. Τριγυρίζανε μέσα στις τσουκνίδες του οικοπέδου ανάμεσα σε τρύπιες λεκάνες και σωρούς σκουπιδιών. Αυτή ήταν η τελευταία εικόνα που έπαιρνα από την Ελλάδα. Και αυτή, σκεφτόμουνα, ήταν η μοίρα του Γένους που ακολούθησε τον δρόμο της Αρετής και πάλεψε αιώνες για να υπάρξει. Πριν περάσουν 24 ώρες περιδιάβαζα στο Ουσί της Λωζάννης, στο μικρό δάσος πλάι στη λίμνη. Και ξαφνικά άκουσα καλπασμούς και χαρούμενες φωνές. Ήταν τα Ελβετόπαιδα που έβγαιναν να κάνουν την καθημερινή τους ιππασία. Αυτά που από πέντε γενεές και πλέον, δεν ήξεραν τί θα πει αγώνας, πείνα, θυσία. Ροδοκόκκινα, γελαστά, ντυμένα σαν πριγκιπόπουλα, με συνοδούς που φορούσαν στολές με χρυσά κουμπιά, περάσανε από μπροστά μου και μ' άφησαν σε μια κατάσταση που ξεπερνούσε την αγανάκτηση. Ήτανε δέος μπροστά στην τρομακτική αντίθεση, συντριβή μπροστά στην τόση αδικία, μια διάθεση να κλάψεις και να προσευχηθείς περισσότερο, παρά να διαμαρτυρηθείς και να φωνάξεις. Ήτανε η δεύτερη φορά στη ζωή μου - η πρώτη ήτανε στην Αλβανία - που έβγαινα από το ατόμό μου, και αισθανόμουν όχι απλά και μόνο αλληλέγγυος, αλλά ταυτισμένος κυριολεκτικά με τη φυλή μου. Και το σύμπλεγμα κατωτερότητας που ένιωθα, μεγάλωσε φτάνοντας στο Παρίσι. Δεν είχε περάσει πολύς καιρός από το τέλος του πολέμου και τα πράγματα ήταν ακόμη μουδιασμένα. Όμως τί πλούτος και τί καλοπέραση μπροστά σε μας! Και τί μετρημένα δεινά επιτέλους μπροστά στα ατελείωτα τα δικά μας! Δυσαρεστημένοι ακόμα οι Γάλλοι που δεν μπορούσαν να 'χουν κάθε μέρα το μπιφτέκι και το φρέσκο τους βούτυρο, δυσανασχετούσανε. Υπάλληλοι, σοφέρ, γκαρσόνια, με κοιτάζανε βλοσυρά και μου λέγανε: εμείς περάσαμε πόλεμο Κύριε! Κι όταν καμιά φορά τολμούσα να ψιθυρίσω ότι ήμουν Έλληνας κι ότι περάσαμε κι εμείς πόλεμο με κοιτάζανε παράξενα: ά, κι εσείς έ; Καταλάβαινα ότι ήμασταν αγνοημένοι από παντού και τοποθετημένοι στην άκρη-άκρη ενός χάρτη απίθανου. Το σύμπλεγμα κατωτερότητας και η δεητική διάθεση με κυρίευαν πάλι. Ξυπνημένες μέσα παλαιές ενστικτώδεις διαθέσεις άρχισαν να αναδεύονται και να ξεκαθαρίζουν.
Η παραμονή μου στην Ευρώπη με έκανε να βλέπω πιο καθαρά το δράμα του τόπου μας. Εκεί αναπηδούσε πιο ανάγλυφο το άδικο που κατάτρεχε τον ποιητή. Σιγά-σιγά αυτά τα δύο ταυτίστηκαν μέσα μου. Το επαναλαμβάνω, μπορεί να φαίνεται παράξενο, αλλά έβλεπα καθαρά ότι η μοίρα της Ελλάδας ανάμεσα στα άλλα έθνη ήταν ό,τι και η μοίρα του ποιητή ανάμεσα στους άλλους ανθρώπους - και βέβαια εννοώ τους ανθρώπους του χρήματος και της εξουσίας. Αυτό ήταν ο πρώτος σπινθήρας, ήταν το πρώτο εύρημα. Και η ανάγκη που ένιωθα για μια δέηση, μου 'δωσε ένα δεύτερο εύρημα. Να δώσω, δηλαδή, σ' αυτή τη διαμαρτυρία μου για το άδικο τη μορφή μιας εκκλησιαστικής λειτουργίας. Κι έτσι γεννήθηκε το "Άξιον Εστί"».

Υ.Γ.

Το «Άξιον Εστί» αποτελεί ένα από τα μνημειώδη έργα της νεότερης ελληνικής Γραμματείας. Το έργο έχει απασχολήσει πάρα πολύ την ελληνική, αλλά και την ξένη κριτική (είναι το πιο πολυμεταφρασμένο έργο του Ελύτη, ιδίως μετά το βραβείο Νόμπελ του 1979). Ταυτόχρονα έχει γίνει προσφιλές στο ευρύ κοινό, με τη βοήθεια της μελοποίησης αποσπασμάτων του από τον Μίκη Θεοδωράκη, αλλά και μέσα από διαδικασίες που έχουν να κάνουν με τις περιπέτειες του ελληνικού δημόσιου βίου κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Αναμφισβήτητα η εκτενής αυτή ποιητική σύνθεση του Ελύτη έρχεται να προστεθεί σε ανάλογες μεγαλόπνοες ποιητικές συνθέσεις της ελληνικής ποίησης του αιώνα μας, όπως «Ο Δωδεκάλογος του Γύφτου» του Κωστή Παλαμά ή «Ο Πρόλογος στη Ζωή» του Αγγέλου Σι­κελιανού.



Πηγή: ClopYPastE.gr - ClopYandPastE.gr - ClopYandPastE.blogspot.com - fotodendro.blogspot.gr

Share/Save/Bookmark

0 comments

Δημοσίευση σχολίου

Παρακαλώ, τα σχόλιά σας να μην περιέχουν βωμολοχίες, να μην είναι γραμμένα σε greeklish και με κεφαλαία γράμματα και να μην περιέχουν οποιοδήποτε διαφημιστικό περιεχόμενο. Σε διαφορετική περίπτωση δε θα δημοσιεύονται. Για οποιαδήποτε απορία ανατρέξτε στους όρους χρήσης του ιστολογίου.

Translate

Ακολουθήστε μας

Σας ενδιαφέρουν...

ΑΤΗ.ΕΝΑ Card Market Pass ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ govgr Online Supermarket 1 Online Supermarket 2 Αναζήτηση Ασφαλειών Αναζήτηση Εργασίας 1 Αναζήτηση Εργασίας 2 Αναζήτηση Εργασίας 3 Αναζήτηση Ξενοδοχείων 1 Αναζήτηση Ξενοδοχείων 2 Αναζήτηση Πτήσεων 1 Αναζήτηση Πτήσεων 2 Αναζήτηση Πτήσεων 3 Αναζήτηση Πτήσεων 4 Αποστολή Λουλουδιών Αποτελέσματα Κληρώσεων ΟΠΑΠ Αποτελέσματα Πάμε Στοίχημα ΟΠΑΠ Δήλωση Υγείας Ακτοπλοΐας Δρομολόγια Πλοίων 1 Δρομολόγια Πλοίων 2 Δρομολόγια Πλοίων 3 Δρομολόγια Πλοίων (ΟΛΠ) Δρομολόγια ΤΡΑΙΝΟΣΕ Ελ. Βενιζέλος: Αφίξεις - Αναχωρήσεις Εφαρμογή Ηλεκτρονικών Ραντεβού ΟΠΑΝΔΑ Εφημερεύοντα Νοσοκομεία Εφημερεύοντα Φαρμακεία 1 Εφημερεύοντα Φαρμακεία 2 Εφημερεύοντες Ιατροί Ηλεκτρονικές Υπηρεσίες ΕΦΚΑ Κέντρα Εξυπηρέτησης Πολιτών Κορονοϊός - Χάρτης ΚΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ ΚΤΕΛ Αττικής Κυκλοφοριακός Χάρτης 1 Κυκλοφοριακός Χάρτης 2 Παραγγελία Φαγητού 1 Παραγγελία Φαγητού 2 Παραγγελία Φαγητού 3 Παρακολούθηση Πλοίων Παρατηρητήριο Τιμών Καυσίμων Πληροφορίες Οχημάτων (Open Car) Προγραμματισμός ραντεβού εμβολιασμού κατά της COVID-19 ΟΑΣΑ Αναζήτηση Δρομολογίων Ταχυδρομικοί Κώδικες Τιμές Καυσίμων 1 Τιμές Καυσίμων 2 Υγειονομικός Χάρτης Φορολοταρία Χρυσός Οδηγός

Ιστορικό αναρτήσεων

Αναγνώστες

Twitter Followers

Linkedin Profile

Facebook Fans

Κλικ εδώ να δείτε τα Banner Φίλων

trelokouneli ads
Στείλτε μας το Banner σας με e-mail και θα το αναρτήσουμε στα
Banner Φίλων (ακριβώς από πάνω).
Απαραίτητη προϋπόθεση να βάλετε κι εσείς ένα απ’ τα δύο Banner μας στο site σας.
Οι εικόνες θα μετατρέπονται σε 125x125 pixel λόγω χώρου.
Όλα τα Banner ανοίγουν σε νέο παράθυρο.
Banner 125x125
ClopYPastE
Banner 300x140
ClopYPastE

Φόρμα επικοινωνίας

Όνομα

Ηλεκτρονικό ταχυδρομείο *

Μήνυμα *

Αναγνώσεις σελίδων

Συνολικές Αναρτήσεις

Συνολικά Σχόλια